کارگاه خانوادگی چیست؟
کارگاه خانوادگی چیست؟
از یک منظر کلی کارگاه‌ها را می‌توان به دو دسته کارگاه خانوادگی و کارگاه عادی دسته بندی نمود، کارگاه‌های عادی همان کارگاه‌هایی هستند که با حضور افراد محتلف شکل می گیرند و دارای شخصیت حقوقی و یا حقیقی هستند و مشمول قانون کار می‌باشند.
اما کارگاه خانوادگی چیست؟ کارگاه‌های خانوادگی تنها دارای شخصیت حقیقی بوده و مشمول قانون کار نمی‌باشند و به محض اینکه به شخصیت حقوقی تبدیل شوند از حالت کارگاه خانوادگی خارج گردیده و مشمول قوانین کار خواهند شد.
کارگاه خانوادگی کارگاهی است که شاغلین در آن فقط از حضور پدر، مادر، همسر و فرزند تشکیل شده باشد و اگر برادر یا خواهر و یا شخصی غیر از افراد مذکور به این جمع اضافه گردد از شرایط کارگاه خانوادگی خارج می‌گردد.
و اما برای درک بهتر مبحث باید به شما بگوئیم تعریف کارگاه چیست؟ طبق تعریف ارائه شده در قانون کار، کارگاه به محلی گفته می‌شود که کارگر در آن به درخواست کارفرما و یا نمایند وی مشغول به کار می‌شود و این تعریف با تعریف دیگری که در ماده 1 قانون تامین اجتماعی ارائه گردیده مشابه است. حال اگر در این کارگاه فقط خویشاوندان درجه یک از طبقه اول (پدر، مادر، همسر و فرزندان کارفرما) مشغول بکار باشند، آن کارگاه خانوادگی اطلاق می‌گردد و اگر فردی به همراه نوه‌اش و یا خواهر و برادرش اقدام به ایجاد یک کارگاه نمایند مشمول قوانین کار خواهد بود.
عدم شمول قانون کار به کارگاه خانوادگی؟!
همانطور که اشاره شد و در ماده 188 قانون کار نیز عنوان شده است کارگاه‌های خانوادگی مشمول قوانین کار نخواهند شد و از این جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود، مثلا کارگاه‌های مشمول قانون کار باید قواعد مربوط به حداقل و حداکثر ساعت‌های کاری در هفته را رعایت کنند که مطابق قانون ۵ روز در هفته و جمعا ۴۴ ساعت در هفته است و یا اینکه هر ساله کارفرمایان باید مبلغی را نیز تحت عنوان عیدی به کارگران خود بپردازند که در کارگاه‌های خانوادگی این موضوع مطرح نمی‌باشد و همچنین کارکنان این کارگاه‌ها ازبرخی از مزایای قانون کار همچون بیمه بیکاری، کارهای سخت و زیان آور، شکایت کارکنان علیه کارفرما بهره‌مند نخواهند بود.
ضمنا یادآور می‌شود حکم ماده 188 قانون کار مانع انجام تکالیف دیگری که در فصول مختلف، نسبت به موارد مذکور تصریح شده است، نمی‌باشد. یعنی کارگاه خانوادگی یک کارگاه آزاد و بدون تبعیت قوانین نخواهد بود بلکه انجام برخی از تکالیف مندرج در قانون کار برای هر نوع کارگاهی الزامی است. مانند رعایت بهداشت محیط، ایمن‌سازی کارگاه و…
در مورد اینکه چرا کارگاه‌های خانوادگی از رعایت برخی قوانین معاف هستند؟ باید بگوئیم که این یک قانون حمایتی است و برخی از قوانین کارمی‌تواند برای کارگاه‌های خانوادگی که در آغاز مسیر فعالیت اقتصادی خود قرار دارند مانع محسوب شود.
در مورد مدت زمان معافیت کارگاه‌های خانوادگی هم با توجه به اینکه صرفا خانوادگی بودن آن مطرح است بنابراین زمان محدودی برای بهره‌مندی از این معافیت‌ها وجود نداشته و تا زمانی که کارگاه خانوادگی باشد از شمول برخی قوانین معاف خواهد بود
یعنی:
اگر فردی غیر از خویشاوندان درجه یک از طبقه اول (مقلا برادر کارفرما) به کارگاه بپیوندد کارگاه مذکور دیگر یک کارگاه خانوادگی محسوب نمی‌شود
و در نتیجه کارکنان آن با هر نسبتی که با کارفرما داشته باشند همگی مشمول قانون کار خواهند بود و پس از این مرحله، رعایت ساعات کاری در هفته، درخواست و تایید مرخصی‌ها، پرداخت عیدی، دریافت کد کارگاهی، انجام امور مربوط به بیمه و… ضروری بوده و رعایت نکردن آن‌ها تخلف محسوب خواهد شد.
پس تا اینجای کار متوجه شدیم که کارگاه های خانوادگی کدام موارد هستند و معافیت‌های آنان به چه صورت بوده و تا چه زمانی برقرار خواهد بود، در ادامه به مبحث بیمه کارکنان این کارگاه‌ها می‌پردازیم که مرتبط با قوانین تامین اجتماعی بوده و باید توسط کارفرما رعایت شود.
آیا کارگاه خانوادگی از پرداخت حق بیمه معاف می‌باشد؟
احتمالا این سوال مهمی است که ذهن شما را نیز درگیر خود نموده باشد. باید بگوئیم همه کارگاه‌ها ملزم به دریافت کد کارگاهی در سازمان تامین اجتماعی و پرداخت حق بیمه تمامی شاغلین در کارگاه می‌باشند، حتی کارگاه‌های خانوادگی. الزاما اینکه یک کارگاه خانوادگی مشمول قوانین کار نمی‌شود دلیلی بر معافیت آن از پرداخت حق بیمه کارکنان نخواهد بود. کارگاه های خانوادگی مشمول پرداخت حق بیمه بوده و تنها به این دلیل که از مزایای بیمه بیکاری بهره‌مند نمی‌شوند از پرداخت 3% حق بیمه بیکاری نیز معاف خواهند بود و می‌بایست 27% حق بیمه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت نمایند که از این میزان 7درصد سهم بیمه شده و 20درصد سهم کارفرما خواهد بود.
کارگاه خانوادگی چیست؟
