نحوه محاسبه مطالبات پایان قرارداد کار (سنوات، عیدی و پاداش، مرخصی)
نحوه محاسبه مطالبات پایان قرارداد کار – سنوات خدمت
به استناد ماده 24 و تبصره 4 الحاقی به ماده 7 قانون کار، در خصوص نحوه محاسبه مطالبات پایان قرارداد کار کارفرمایان موظفند در صورت خاتمه قرارداد کار و به نسبت مدت کارکرد، به کارگران مزایای پایان کار به میزان سالی یک ماه آخرین مزد بپردازند.
حال چنانچه کارکرد کارگری کمتر از یک سال بود، به نسبت کارکرد، استحقاق دریافت سنوات خدمت را خواهد داشت.
مثلا چنانچه کارکرد کارگری 6 ماه بود طبیعتا نیمی از سنوات سالیانه، یعنی 15 روز آخرین حقوق به وی تعلق میگیرد.
نحوه محاسبه مطالبات پایان قرارداد کار – عیدی و پاداش
طبق قانون مصوب 06/12/70 مجلس شورای اسلامی، چگونگی پرداخت عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل درکارگاههای مشمول قانون کار مشخص شده است.
بر همین اساس کارفرمایان کارگاههای مشمول قانون کار مکلفند به هر یک از کارگران خود به نسبت یکسال کار، معادل 60 روز آخرین مزد پایه به عنوان عیدی و پاداش بپردازند، منوط به اینکه مبلغ پرداختی به هر یک از کارکنان از معادل 90 روز حداقل مزد روزانه قانونی بیشتر نشود.
طبق مصوبه شورای عالی کار میزان حداقل مزد قانونی روزانه کارگران در سال 99 مبلغ 636809 ریال میباشد.
برای نحوه محاسبه مطالبات پایان قرارداد کار حال چنانچه حقوق کارگری همین مبلغ باشد و کل سال 99 را نزد کارفرمایش فعالیت داشته باشد، این مبلغ در 60 ضرب شده و میزان عیدی وی به دست می آید »»»
38208540 ««« 60 * 636809
یا مثلا چنانچه مزد پایه روزانه کارگری بیش از حداقل قانونی باشد، مثلا روزی 700000 ریال و کارکرد وی یک سال کامل باشد، این مبلغ در 60 ضرب شده و میزان عیدی وی مشخص می شود »»»
42000000 ««« 60 * 700000
حالت خاص محاسبه عیدی
اما در حالتی ممکن است به کارگری دو برابر حقوق به عنوان عیدی و پاداش تعلق نگیرد و آن در جاییست که 60 روز مزد روزانه کارگر، بیش از 90 روز حداقل مزد قانونی همان سال باشد.
مثلا چنانچه مزد کارگری در سال 99 روزی یک میلیون ریال باشد با فرمول قبلی، میزان عیدی وی میشود 60 میلیون ریال »»»
*** 60000000 ««« 60 * 1000000 ***
در حالیکه حداکثر عیدی سال 99 مبلغ 57312810 ریال می باشد »»»
*** 57312810 ««« 90 * 636809 (حداقل مزد قانونی سال 99) ***
با دقت در مثال پی میبریم از آنجاییکه محاسبه عیدی کارگر در جاییکه مزد وی روزی یک میلیون ریال بود، از سقف مربوطه تجاوز نمود، فلذا میزان عیدی استحقاقی فرد همان سقف مشخص شده سال 99 میباشد یعنی 57312810 ریال.
حال فرق نمیکند که مزد وی روزی یک میلیون ریال یا ده میلیون ریال یا بیشتر باشد. بهر حال دریافت عیدی قانونی فرد از سقف مشخص شده تجاوز نمی نماید مگر با تایید کارفرما.
نحوه محاسبه مطالبات پایان قرارداد کار- مرخصی
به استناد ماده 64 قانون کار، مرخصی استحقاقی سالانه کارگران 26 روز و در صورت احتساب 4 جمعه در مابین استفاده از مرخصی، جمعا یک ماه 30 روزه میباشد و برای کار کمتر از یکسال، مرخصی به نسبت مدت کار انجام یافته محاسبه می شود.
همچنین کارگران میتوانند سالی 9 روز از مرخصی سالانه خود را ذخیره نموده و در پایان کار همراه با سنوات خدمت دریافت نمایند.
ویژگی منحصر بفردی که محاسبه مرخصی به نسبت سنوات و عیدی دارد، در این است که از آنجاییکه روز استفاده از مرخصی استحقاقی کارگر بمانند یک روز کامل کاری میباشد فلذا محاسبه ذخیره مرخصی با مزد و کلیه مزایای کار اعم از بن، مسکن و حق اولاد میباشد.
به استناد ماده 71 قانون کار در صورت فسخ یا خاتمه قرارداد کار یا بازنشستگی و از کارافتادگی کلی کارگر و یا تعطیل کارگاه، مطالبات مربوط به مرخصی استحقاقی کارگر به وی و در صورت فوت او به ورثه اش پرداخت می شود.
اشتراکات و اختلافات سنوات، عیدی و پاداش، و مرخصی
از آنجاییکه عمده اختلاف نظر در خصوص مطالبات کارگران در این 3 مورد میباشد، لازم است نکاتی در خصوص وجه اشتراک وافتراق آنها عنوان گردد:
1 . مبنای محاسبه «سنوات خدمت» و «عیدی و پاداش» با مزد پایه میباشد ولیکن محاسبه «ذخیره مرخصی» با مزد و کلیه مزایا یا همان حق السعی است.
2 . همانطور که توضیح دادیم، «عیدی و پاداش» دارای سقف پرداختی میباشد و چنانچه از سقف تجاوز نماید، به کارگر همان مبلغ حداکثری سقف پرداخت میشود در حالیکه «سنوات خدمت» و «مرخصی» از چنین استثنایی برخوردار نیست و سقفی برای آن در نظر گرفته نشده و کارگر با هر میزان مزد دریافتی، استحقاق دریافت سنوات و مرخصی ذخیره را خواهد داشت.
3 . «عیدی و پاداش» در پایان هر سال جزء حقوق مکتسبه کارگر منظور می شود و باید با نرخ همان سال به وی پرداخت گردد در حالیکه «سنوات خدمت» و « مرخصی» در خاتمه کار یا خاتمه قرارداد کار، با نرخ آخرین مزد همان سال محاسبه می گردد.
مثلا چنانچه کارگری با قرارداد دائم 10 سال در کارگاهی کار کند و سپس یکی از طرق قطع همکاری حادث شود، «سنوات خدمت» و «ذخیره مرخصی» در پایان سال دهم با مزد پایه سال دهم محاسبه و به وی پرداخت میشود.
لازم به توضیح است چنانچه در پایان هر قرارداد مدت موقت یکساله یا کمتر از یکسال، کارفرما اقدام به تصفیه سنوات و مرخصی نماید، تصفیه قطعی تلقی شده و با نرخ سال زمان تصفیه محاسبه میگردد.
نحوه محاسبه مطالبات قرارداد کار (سنوات، عیدی و پاداش، مرخصی)
