پرداخت بيمه تامين اجتماعي و مرخصي زايمان

پرداخت بيمه تامين اجتماعي و مرخصي زايمان

تعريف بيمه و تقسيم بندي آن

بيمه يكي از روشهاي مقابله با خطر احتمالي (ريسك) است.

و ميتوان گفت: بيمه عبارتست از قراردادي كه به موجب آن يك طرف (بيمه گر) تعهد مي كند در ازاي پرداخت وجه يا وجوهي از طرف ديگر (بيمه گذار) در صورت وقوع يا بروز حادثه خسارت وارده را جبران نموده يا وجه معيني را بپردازد.

در اين تعريف، متعهد را (بيمه گر)، طرف تعهد را (بيمه گذار) و وجهي را كه بيمه گذار به بيمه گر مي پردازد (حق بيمه) و آنچه را كه بيمه مي شود (موضوع بيمه) مينامند.

در يك تقسيم بندي كلي بيمه به دو دسته «بيمه هاي اجتماعي» و «بيمه هاي بازرگاني» تقسيم مي شوند.

بيمه هاي اجتماعي عمدتا بيمه هاي اجباري و ناشي از قانون هستند و مشخصه ي اصلي آنها اين است كه شخص ديگري در پرداخت بخش زيادي از حق بيمه مشاركت دارد مانند بيمه كارگري كه با مشاركت كارفرما، حق بيمه بصورت درصدي از دستمزد تعيين مي شود.

وليكن در بيمه هاي بازرگاني حق بيمه متناسب با خطر احتمالي (ريسك) تعيين مي شوند مانند بيمه هاي اموال، بيمه هاي زندگي و … . مهمترين مرجع بيمه هاي اجتماعي در ايران، سازمان تامين اجتماعي است.

بيمه هاي اجتماعي در قوانين

طبق ماده 1 قانون تامين اجتماعي، سازمان تامين اجتماعي به منظور اجراء و تعميم و گسترش انواع بيمه هاي اجتماعي و استقرار نظام هماهنگ متناسب با برنامه هاي تامين اجتماعي، همچنين تمركز وجوه و درآمدهاي موضوع قانون تامين اجتماعي و سرمايه گذاري و بهره برداري از محل وجوه و ذخاير تشكيل مي گردد.

طبق ماده 148 قانون كار، كليه كافرمايان مكلفند نسبت به بيمه نمودن كارگران واحد خود بر اساس قانون تامين اجتماعي اقدام نمايند.

همچنين طبق قانون تامين اجتماعي، كارفرمايان موظفند از كليه وجوه و مزاياي نقدي و غير نقدي مستمر كه در مقابل كار به بيمه شده داده مي شود، حق بيمه مقرر را كسر و به اضافه ي سهم خود به سازمان پرداخت نمايند.

مسئوليت پرداخت حق بيمه با كيست؟

كارفرما مسئول پرداخت حق بيمه ي سهم خود و بيمه شده به سازمان بوده و مكلف است در موقع پرداخت مزد يا حقوق و مزايا،‌ سهم بيمه شده را كسر و سهم خود را بر آن افزوده و به سازمان تاديه نمايد.

اين  اقدام كارفرما حداكثر تا آخرين روز ماه بعد بايد انجام شود. در صورت استنكاف كارفرما، وي شخصا مسئول و پرداخت آن خواهد بود و سازمان مابه التفاوت حق بيمه را راسا تعيين، مطالبه و وصول خواهد كرد.

شكايت كارفرما از نحوه محاسبه بيمه

در صورتي كه كارفرما به ميزان حق بيمه و خسارت تاخير تعيين شده از طرف سازمان معترض باشد ميتواند ظرف 30 روز از تاريخ ابلاغ اعتراض خود را كتبا به سازمان اعلام كند.

سازمان مكلف است ظرف حداكثر يكماه اعتراض كارفرما را در هيات تشخيص مطالبات مطرح كند در صورت عدم اعتراض كارفرما ظرف موعد مقرر، تشخيص سازمان قطعي و ميزان بيمه و خسارت تعيين شده وصول خواهد شد.

بيمه شدن در چند كارگاه و ميزان سقف پرداختي بيمه

طبق قانون تامين اجتماعي در صورتي كه بيمه شده براي دو يا چند كارفرما كار كند هريك از كارفرمايان مكلفند به نسبت مزد يا حقوقي كه مي پردازند حق بيمه سهم بيمه شده را از مزد يا حقوق او كسر و به انضمام سهم خود به سازمان پرداخت نمايند.

ميزان حداقل مبلغ واريزي بيمه در هر سال، حداقل حقوقي است كه همه ساله توسط شوراي عالي كار براي كارگاههاي مشمول قانون كار تعيين مي گردد.

ميزان سقف واريز بيمه، فرمول هفت برابر حداقل مزد روزانه تعيين گرديده است.

به طور مثال در سال 1401 حداقل مزد روزانه 1393250 ريال تعيين گرديد و مبلغ پرداختي حق بيمه نبايد از اين مبلغ كمتر باشد. و حداكثر سقف واريز بيمه هفت برابر اين حداقل ميباشد (يعني روزانه 9752750 ريال) و از اين مبلغ نميتواند بيشتر باشد.

پس نتيجه ميگيريم كه واريز بيمه در بيش از يك كارگاه صرفا تا سقف مبلغ تعيين شده روزانه مفيد بی فايده بوده و مازاد پرداختي بر آن هيچ نفعي براي بيمه شده نخواهد داشت.

واريز بيمه مرخصي زايمان

بر اساس تبصره 2 ماده واحده قانون اصلاح قوانين جمعيت و خانوده مورخ 92.03.20 و مصوبه شماره 92091 ت 46527 ه مورخ 92.04.19 هيات وزيران (مدت مرخصی زایمان (یک و دو قلو)) و راي ايجاد رويه شماره 64 مورخ 94.02.19 هيات عمومي ديوان عدالت اداري:

مدت مرخصي زايمان زنان شاغل در بخش هاي دولتي و غيردولتي 9 ماه تمام با پرداخت حقوق و فوق العاده هاي مربوطه است.

مدت مرخصي زايمان كارگران زن جزئي از سوابق خدمتي آنها محسوب مي شود.

مسئوليت پرداخت حقوق در ايام مرخصي زايمان (به شرط واريز بيمه 60 روز ظرف موعد يكسال قبل از زايمان و حفظ ارتباط بيمه شده با سازمان طبق ليست ارسالي كارفرما) با سازمان تامين اجتماعي و پرداخت ساير مزاياي ضمن كار، سنوات خدمت، عيدي و … بر عهده ي كارفرماست.

طبق قانون تامين اجتماعي بيمه شده زن يا همسر بيمه شده مرد در صورتيكه ظرف يكسال قبل از زايمان سابقه پرداخت حق بيمه 60 روز را داشته باشد ميتواند از كمك بارداري كه دو سوم آخرين مزد يا حقوق بيمه شده است جمعا براي مدت 12 هفته استفاده نمايد.

ساير قوانين ايام بارداري، زايمان و شيردهي

طبق قانون كار در صورت تشخيص پزشك سازمان تامين اجتماعي، چنانچه نوع كار براي كارگر زن باردار خطرناك يا سخت تشخيص داده شود، كارفرما مكلف است تا پايان دوره بارداري وي بدون كسر حق السعي،‌كار مناسبتر و سبكتري به وي ارجاع نمايد.

همچنين كارفرما مكلف است به كارگر زن شيرده تا پايان دو سالگي كودك، پس از هر سه ساعت كار، نيم ساعت فرصت شيردادن بدهد كه اين فرصت غير قابل ذخيره و جزئي از ساعت كار آنها محسوب مي شود.

طبق قانون تامين اجتماعي در صورتيكه بيمه شده زن يا همسر بيمه شده مرد به بيماريهايي مبتلا شود كه شيردادن براي طفل او زيان آور باشد يا پس از زايمان فوت شود، شير مورد نياز تا 18 ماهگي تحويل آنها خواهد شد.